Mersin Ticaret ve Sanayi Odası (MTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Kızıltan, elde ettikleri imtiyazla sattıkları gıda dışı ürün çeşidini her geçen gün artırıp güçlerine güç katan zincir marketlere karşı yürüttükleri mücadelede sonuç alınmaya başlandığını söyledi. Gerek Mersin, gerekse yurt genelinde oda ve borsaların gündemden hiç düşürmediği taleplerin Kayseri ve Karaman’da karşılık bulduğunu belirten Kızıltan, “Bu iki ilin Umumi Hıfzıssıhha Kurullarında alınan kararlarla zincir marketlerin dışarı çıkma yasağı olduğu günlerde gıda dışı ürün satışı engellendi. Bu kararların hükümet tarafından alınmasına gerek olmadığını gördük. Sayın Valimizle görüştük ve en kısa sürede Mersin’de de benzer kararların alınması adına ilk adımı attık” dedi.

“Sermaye gücü elde eden piyasayı boğmamalı”

Zincir marketlerin kendilerine sağlanan imtiyazlarla güçlerini artırdığını kaydeden Kızıltan, gıda dışı satışlarla bu firmaların manifaturacılığı, konfeksiyonculuğu, beyaz eşyayı, kırtasiyeciliği, ayakkabıcılığı, zücaciye, elektronik satıcılarının tamamını bitireceğini belirtip, “Sermaye gücü elde edenlerin piyasayı boğmasının anlamı yok” dedi. Zincir marketlere son derece yüksek iltimas tanındığına dikkat çekerek özellikle pandemide sokağa çıkma yasağı döneminde korkunç cirolara ulaştıklarını belirten Kızıltan sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu marketlerin asıl açılış amaçları gıda üzerineyken her türlü ürünü satabiliyorlar. Bu kadar çok imtiyaz vermek doğru mu? Türkiye’yi yönetenlerin bunu düşünmesi gerekiyor. Çarşıda dolaştım birçok konfeksiyoncu var. Bunlar hafta sonu kapandı. Şimdi tam kapanmada da 17 gün kapanacak ama zincir marketler konfeksiyon satmayı, beyaz eşya satmayı, ayakkabı satmayı sürdürecek. 17 gün boyunca gıda dışı ihtiyacımız olan her şeyi alma fırsatı bulacağız. Kapanma sona erdiğinde tüm ihtiyaçlarımızı karşıladığımız için çarşı pazarda alışveriş yapmamıza gerek kalmayacak. Bayram da bitmiş olacak. İşte bu konuyu uzun süredir gündemde tutuyorduk. Artık o kadar çok yerde dillendirdik, basında yer aldık ki en son TOBB Başkanımız Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu ile yaptığımız Akdeniz Bölgesi Oda ve Borsa Başkanları Toplantısında ilk gündem maddesi haline geldi. Sayın Başkanımız Rifat Hisarcıklıoğlu Kayseri ve Karaman İl Umumi Hıfzıssıhha Kurullarında bu konuda karar alındığını bildirdi. Bu kararların hükümet tarafından alınmasına ihtiyaç olmadığını gördük. İl Umumi Hıfzıssıhha Kurulları da alabiliyormuş. Örneğin Karaman İl Umumi Hıfzıssıhha Kurulu kararı şöyle:

1- İlimizde hafta sonları uygulanan sokağa çıkma kısıtlamasında ayakkabı, kırtasiye, züccaciye, hırdavat ve giyecek satışı yapan işletmeler kapalı olup; haksız rekabetin önlenmesi amacıyla hafta sonu açık olan marketlerin bu reyonlarının veya bunların bulunduğu katların 17.04.2021 tarihinden itibaren satışa kapatılmasını, 

2-Hafta sonu açık olan marketlerde; vergi denetmenleri ve İl Salgın Denetim Merkezi ekipleri tarafından yapılacak denetimlerde ayakkabı, kırtasiye, züccaciye, hırdavat ve giyecek satışının yapıldığının tespit edilmesi halinde Umumi Hıfzıssıhha Kanununun ilgili maddeleri gereğince idari işlem tesis edilmesine, oy birliği ile karar verilmiştir.

Kayseri’nin de bir kararı var yaklaşık aynı şekilde. Orada da şöyle diyor:

İlimizde hafta sonları uygulanan sokağa çıkma kısıtlamaları kapsamında ayakkabı, kırtasiye, züccaciye, hırdavat ve giyecek satışı yapan işletmeler, İl Hıfzıssıhha Kurulu Kararlarımız doğrultusunda kapalı olduğundan; müşteri yoğunluğunun düşürülerek bulaş riskinin azaltılması amacıyla hafta sonu açık olan marketlerin ayakkabı, kırtasiye, züccaciye, hırdavat ve giyecek satışı yapan reyonlarının veya bunların bulunduğu katların 23.04.2021 tarihinden itibaren sokağa çıkma kısıtlaması olan günlerde ve hafta sonları satışa kapatılmasına, 

Yukarıda alınan kararlara uymayanlar hakkında Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 282’nci maddesi gereğince idari para cezası verilmesi başta olmak üzere aykırılığın durumuna göre Kanun’un ilgili maddeleri gereğince işlem yapılmasına, konusu suç teşkil eden davranışlara ilişkin ise Türk Ceza Kanununun 195’inci maddesi kapsamında gerekli adli işlem başlatılmasına, oy birliği ile karar verilmiştir.”

“İşletmelerimizin haykırışı yerini buldu”

Konuyu Mersin Valisi Ali İhsan Su ile de görüştüğünü belirten Başkan Kızıltan, kendisinin Ankara’da olduğunu ve dönüşünde hemen ilgileneceğini bildirdiğini söyledi. Kelebek etkisiyle bu sonucun yurt geneline yayılacağına işaret eden Kızıltan, “Ancak tek tek tüm İl Umumi Hıfzıssıhha Kurullarını çalıştırmaya gerek yok. İçişleri Bakanlığı bir genelge yayınlayıp içine beyaz eşya ve kırtasiyeyi de dahil edip gıda dışı satışı engellemeli. Sonrası için de uygulanması gereken bir durum” değerlendirmesini yaptı.

“Başka çare yok birleşmeliyiz”

Sadece karar alınmasının yeterli olmadığını, yerel işletmelerin de kendisine çeki düzen vermesi gerektiğini kaydeden Kızıltan sözlerini şöyle tamamladı:

“Konuyla ilgili komite üyelerimizle sürekli toplantı yapıyoruz. Onlara arkadaşlar en azından birleşip satın almayı birlikte yapalım diyoruz. Hepinizin ortak olduğu “Yerel Marketler Tedarik Zinciri” adı ile bir şirket kuralım. Diyelim benim bir marketim var 300 deterjana ihtiyacım var diğerinin 200 tane bir diğerinin 500 derken bu şirket aracılığıyla toplamda binlerce sipariş verme imkanı olacak. Ana depo orası olacak ve herkese oradan dağıtım yapılacak. sın diyoruz. Bu konunun üzerine gidelim başka çare yok birleşmemiz lazım. Münferit, tek tek uğraştığımızda ne üst düzey siyasetçilere ulaşma imkanımız var ne büyük holdinglerle tek başımıza yarışma imkanımız var. Bu insanlar hükümetin içindeler bir telefonla Cumhurbaşkanına ulaşabiliyorlar. Biz aylardır bağırıyoruz sesimiz kısıldı artık. Birlik olmalıyız. Güçlenmemiz lazım.”